سید محمدعلی قاضی طباطبائی(۳۰ مهر ۱۲۹۳ – ۱۰ آبان ۱۳۵۸) از مجتهدان و مبارزان شیعه در دوران پهلوی بود. او پس از انقلاب۱۳۵۷ ایران اولین امام جمعه تبریز شد و پس از یک سال امامت جمعه، ترور شد.
قاضی طباطبایی در خاندانی کهن از نوادگان عبدالوهاب تبریزی متولد شد. سرسلسله خاندان قاضی، میرزا محمدتقی قاضی طباطبایی(درگذشت ۱۲۲۰ یا ۱۲۲۲ قمری) است و نسب سید علی قاضی و سید محمدحسین طباطبایی و برادرش سید محمدحسن الهی طباطبایی نیز به او میرسد. تحصیلات مقدماتی را زیر نظر میرزا محمدحسین و میرزا اسدالله گذراند و تحصیلات تکمیلی را از ۱۳۵۹ قمری در قم آغاز کرد و از سال ۱۳۶۹قمری به نجف رفت.
تحصیلات
قاضی طباطبایی در خاندانی کهن از نوادگان عبدالوهاب تبریزی متولد شد. سرسلسله خاندان قاضی، میرزا محمدتقی قاضی طباطبایی(درگذشت ۱۲۲۰ یا ۱۲۲۲ قمری) است و نسب سید علی قاضی و سید محمدحسین طباطبایی و برادرش سید محمدحسن الهی طباطبایی نیز به او میرسد.[۲] تحصیلات مقدماتی را زیر نظر میرزا محمدحسین و میرزا اسدالله گذراند و تحصیلات تکمیلی را از ۱۳۵۹ قمری در قم آغاز کرد و از سال ۱۳۶۹قمری به نجف رفت.[۳]
فعالیتها
او در دوران پهلوی از عوامل مؤثر انقلاب در آذربایجان و تبریز بود که در قضیه تظاهرات۲۹ بهمن۱۳۵۶ تبریز از عوامل مؤثر بود.
در خاطرات یکی از مبارزان نقل شده که: «در دوران شاهنشاهی شبی همهٔ ائمهٔ جمعه و ائمه شاخص جماعات در منزل حسنعلی مروارید اجتماع داشتند و این شبنشینیها، در منزل علما مرسوم بود. در آن شب مأمورین شهربانی به منزل ایشان ریخته و همه را گرفتند این خبر به سید قاضی طباطبایی رسید. ایشان از تبریز به تهران آمد و صندلیاش را آورد و گذاشت جلوی در شهربانی مرکزی و گفت: «تا یک ساعت دیگر باید همه آزاد شوند اگر آزاد نشدند؛ تبریز را به خاک و خون میکشم» و به دستور رئیس شهربانی در کمتر از یک ساعت همهٔ روحانیان بازداشتشده آزاد شدند.»
آثار
از آثار معروفی که از وی به جا ماندهاست میتوان به کتاب شیعه در اسلام نام برد.
کشته شدن
نماز عید قربان سال۱۳۵۸ به امامت او اقامه شد. وی پس از اقامهٔ نماز مغرب و عشا در مسجد در راه بازگشت به منزل توسط گروهک فرقان ترور شد. در تاریخ ۱۱آبان همان سال، خمینی در پیامی کشتهشدن وی را تسلیت گفت.[۴] او در جمهوری اسلامی به عنوان اولین «شهید محراب» شناخته میشود.